Drodzy Kapłani, Siostry i Bracia zakonni!
Drodzy Bracia i Siostry, umiłowani Diecezjanie!
Przeżywany aktualnie w Kościele w Polsce rok duszpasterski i towarzyszące mu motto: „Wierzę w Kościół Chrystusowy”, jest dla nas wszystkich okazją do pogłębienia nie tylko wiedzy na temat Kościoła, lecz także uświadomienia sobie ogromnej wartości Kościoła jako wspólnoty ochrzczonych, świeckich i duchownych, której Głową jest Jezus Chrystus. Dla każdego jest to sposobność do wyrażenia wiary w Kościół jeden, święty, powszechny i apostolski oraz uświadomienie sobie, że przez przyjęty chrzest wszyscy należymy do tej wspólnoty i każdy z nas ma w niej określone miejsce oraz powołanie, które powinniśmy wypełniać zgodnie z wolą Bożą.
Doświadczenie wspólnoty Kościoła, a przede wszystkim obecność Chrystusa w tej wspólnocie „po wszystkie dni aż do skończenia świata” (Mt 28, 20b), dla nas wierzących jest siłą w realizacji powołania do świętości w naszym codziennym życiu. Od samego początku istnienia Kościoła doświadczenie miłości Boga płynie szczególnie przez słowo Boże i sakramenty, znaki Bożej łaski, ustanowione przez Chrystusa i przekazane Kościołowi i jego pasterzom. Przez prawie 2000 lat istnienia Kościoła Chrystus za pośrednictwem pasterzy udziela nam Bożego życia, podtrzymuje i karmi wspólnotę swych uczniów, którymi wszyscy jesteśmy od momentu chrztu, i prowadzi nas do swego Królestwa. Przez słowo Boże, sakramenty i dar wspólnoty Kościoła jednoczy nas ze sobą.
Duch Święty udziela w Kościele wiernym licznych darów charyzmatycznych, które służą zbudowaniu wspólnoty i ubogacają życie kościelne. Należy jednak pamiętać, że korzystanie z tych darów może być owocne jedynie w łączności z pasterzami Kościoła, do których należy sąd o ich autentyczności i właściwym z nich korzystaniu. Przez wieki istnienia Kościoła Chrystusowego ta jedność ze Zbawicielem wyrażała się i nadal się wyraża w jedności wszystkich ochrzczonych, którym w imieniu Chrystusa przewodzą pasterze – biskupi i prezbiterzy. Jedność wiernych i pasterzy w Kościele, którego Głową jest Chrystus, zawsze wydawała piękne owoce wiary i miłości.
Uświadamiamy sobie, że na przestrzeni wieków życia Kościoła były i wciąż są obecne bolesne doświadczenia podziałów, niezgody i grzechów. Tak jak cieszymy się doświadczeniem wiary, miłości i jedności w życiu rodzin, osób zakonnych i duchownych, ruchów, wspólnot i stowarzyszeń kościelnych, tak zasmucające są pojawiające się podziały, niezgoda, godzenie w jedność wspólnoty Kościoła przez nieposłuszeństwo i szerzenie błędnej nauki.
W ostatnim czasie z niepokojem zauważamy na terenie diecezji łomżyńskiej grupy osób, których działalność i dążenia są niezgodne z Magisterium Kościoła i godzą w jedność naszego Kościoła diecezjalnego, stanowiąc ponadto znamiona działania sekciarskiego. Należą do nich rozpowszechniane niepotwierdzone przez Kościół tzw. objawienia prywatne oraz powstające inicjatywy i miejsca modlitw – bez zgody i błogosławieństwa Biskupa Łomżyńskiego – na terenie parafii Brańszczyk w miejscowości Turzyn, na terenie parafii pw. św. Franciszka z Asyżu w Ostrołęce związane z działalnością kapłanów Bractwa św. Piusa X, tzw. lefebrystów, na terenie parafii Osuchowa, a ostatnio również w Ostrożnem k. Zambrowa ze względu na pojawiające się tam osoby, niemające mandatu Kościoła. W tym miejscu przypominam również, że aprobaty Kościoła i biskupa miejsca nie posiada działalność modlitewna w miejscowości Czatachowa k. Częstochowy oraz w miejscowości Grzechynia na terenie archidiecezji krakowskiej, którą prowadzą kapłani będący w karach kościelnych nałożonych przez biskupów miejsca i potwierdzonych przez Stolicę Apostolską.
Zwodnicza i zasmucająca jest działalność kapłanów suspendowanych, tzn. znajdujących się w karach kościelnych, którzy trwają w uporczywym nieposłuszeństwie Kościołowi i swym przełożonym. Niestety działanie takich kapłanów uwidacznia się również na terenie naszej diecezji. Należy wiedzieć, że suspendowany kapłan, który trwa uporczywie w nieposłuszeństwie i wykonuje czynności kapłańskie, nie działa w imieniu Kościoła. Takiemu kapłanowi nie wolno głosić słowa Bożego, sprawować sakramentów i sakramentaliów. Suspendowany ksiądz udziela nieważnie rozgrzeszenia, zatem nie odpuszcza grzechów, natomiast sprawowana przez niego Msza święta, choć jest ważna, to pozostaje niegodziwa, czyli godzi w świętość sakramentu. Taki ksiądz uważa sprawowane sakramenty za swoją własność i, sprawując je, będąc w karach kościelnych, popełnia grzech ciężki oraz bierze za to odpowiedzialność przed Bogiem.
Wobec powyższego należy podkreślić, że wierni, którzy posiadają wiedzę o karach nałożonych przez Kościół na kapłana, a mimo wszystko uczestniczą w jego posłudze i o nią proszą, zaciągają na siebie ciężką winę moralną, gdyż biorą udział w tym, co stoi w sprzeczności z Kościołem i poważnie godzi w jego jedność.
Drodzy Bracia i Siostry! To, co napełnia nas smutkiem i bólem, należy przekuć w modlitwę. Biorąc przykład z Chrystusa, naszego Zbawiciela, który w Wieczerniku prosił Ojca za swoich uczniów, aby byli jedno (por. J 17, 11), zwracam się z prośbą o tę modlitwę do wszystkich diecezjan: rodzin, osób chorych i cierpiących, kapłanów, sióstr i braci zakonnych, członków ruchów, wspólnot i stowarzyszeń kościelnych działających na terenie naszej diecezji. Niech wspiera nas wstawiennictwo św. Jana Pawła II i jego modlitwa o jedność w Kościele:
Boże, Ojcze Pana naszego, Jezusa Chrystusa, jedynego Zbawiciela, dozwól, abyśmy uświadamiali sobie wielkie niebezpieczeństwa, w jakich pogrążają nas nieszczęsne podziały. Spraw, aby znikła wszelka nienawiść, wszelkie przesądy, wszystko, co może nam stawiać przeszkody na drodze do zjednoczenia i Bożej zgody. Jak jest tylko jedno Ciało i jeden Duch i jedna nadzieja, którą otrzymaliśmy, jak jest jeden Pan, jeden chrzest, jedna wiara, jeden Bóg i Ojciec wszystkich, tak też spraw, abyśmy mogli żyć zjednoczeni świętymi węzłami prawdy i pokoju, wiary i miłości i jedną myślą oraz jednym głosem mogli wychwalać Ciebie. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
+ Janusz Stepnowski
BISKUP ŁOMŻYŃSKI
W Katedrze łomżyńskiej w Uroczystość św. Kazimierza Królewicza, patrona białostockiej prowincji kościelnej, organiści i muzycy kościelni z naszej diecezji przeżywali Wielkopostny dzień skupienia. Rozpoczął się on od konferencji ascetycznej, która dotyczyła między innymi wyrażania piękna Bożego przez muzyków. O istocie tego zagadnienia mówił ks. dr Sławomir Bartnicki, teolog fundamentalny, proboszcz parafii p.w. Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Obierwi.
Mszy świętej przewodniczył biskup łomżyński Janusz Stepnowski, który wspomniał w swojej homilii o dzisiejszej uroczystości Głównego Patrona Prowincji:
–Święty Kazimierz urodził się w roku 1458. Pochodził z dość znanej ówczesnej Europie rodziny. Jego ojcem był też Kazimierz Jagiellończyk, a matką była Elizabeth z rodu Habsburgów.
Pasterz Kościoła łomżyńskiego odwołał się do słowa z Ewangelii, które jak mówił, przyszło z Jezusem Chrystusem:
–Miłość, która nie zna granic i której my, drodzy bracia i siostry mimo naszych starań i wysiłków, nigdy nie osiągniemy, bo to jest miłość samego Chrystusa. Miłość, która nie zna granic. Nie raz nasze miłości, między mężem a żoną mają pewne granice, a tu nie ma żadnych granic.
Biskup zwrócił się jeszcze do muzyków obecnych podczas Mszy świętych:
–Przez muzykę przybliżacie ludzi do Boga. Pomagacie ludziom w Liturgii przeżywać piękno tej Liturgii. Macie świadomość tego, że muzyka czy śpiew jest tylko pomocą do tego, aby człowiek odkrył Boga.
Kolejnym punktem spotkania był wykład na temat: "Dlaczego w praktyce liturgicznej organista sam nie harmonizuje? Blaski i cienie gotowych opracowań pieśni", który wygłosił pan dr hab. Witold Zalewski – profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, organista Katedry Wawelskiej w Krakowie, absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie oraz Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.
W ramach święta Ofiarowania Pańskiego w Łomży miały miejsce centralne uroczystości diecezjalne. Spotkanie osób konsekrowanych odbyły się w Domu Wspólnoty Kapłańskiej i Katedrze łomżyńskiej.
O ofierze mówił w homilii Biskup Pomocniczy Diecezji Łomżyńskiej Tadeusz Bronakowski, który przewodniczył Mszy świętej:
Pan Jezus powołuje niektóre osoby, aby poszły Jego śladami w sposób bardziej radykalny, niż pozostali wierni. W ten sposób znają się one znakiem Chrystusa, który jest miłością, pokojem, przebaczeniem i radością. Przez ustawiczną modlitwę, milczenie, odłączenie od świata i gorliwą pokutę ukazują Chrystusa modlącego się w samotności i z Nim noszą w swoich sercach nasze troski i cierpienia.
Dzień Życia Konsekrowanego dla osób zakonnych jest okazją do odnowienia ślubów zakonnych, które składane były podczas profesji zakonnej.
Od adwentu, tj. od niedzieli 27 listopada 2022 roku, w Kościele w Polsce będzie realizowany nowy program duszpasterski, któremu towarzyszy hasło: „Wierzę w Kościół Chrystusowy”. Program wynika „z analizy aktualnej sytuacji Kościoła i dość powszechnego uznawania jej, nie tylko pośród duchownych, za wyjątkowo trudną”. Biskup Andrzej Czaja, przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP, podkreśla, że „uznano za pierwszorzędne zadanie na dziś i jutro Kościoła w Polsce obudzenie i umocnienie wiary w Kościół, bo zaczynamy wątpić w to dzieło Boga na ziemi, ustanowione dla nas, grzesznych, z myślą o naszym zbawieniu”.
Zapraszamy wszystkich duszpasterzy oraz świeckich liderów, odpowiedzialnych za ruchy i wspólnoty oraz różne wymiary formacji chrześcijańskiego, do zapoznania się z celami nowego programu duszpasterskiego, zawartymi w Zeszycie teologiczno-pastoralnym Programu duszpasterskiego Kościoła katolickiego w Polsce na rok 2022/2023. Oprócz realizacji programu formacyjnego oraz charyzmatu tej czy innej wspólnoty, funkcjonującej w ramach wspólnoty parafialnej, zachęcamy do włączenia w plany formacji na najbliższy rok celów ogólnopolskiego programu duszpasterskiego. Należą do nich:
- uświadomienie wiernym, że Kościół – jako dzieło Bosko-ludzkie – stanowi misterium, którego nie sposób ogarnąć rozumem, dlatego „domaga się” wiary;
- wyjaśnienie, co znaczy wierzyć w Kościół;
- pokazanie, dlaczego Kościół zasługuje na to, aby mu wierzono;
- określenie treści dotyczących Kościoła i zobowiązań wobec niego;
- wyjaśnienie zbawczego sensu i wartości Kościoła;
- zaprezentowanie aktualnego stanu samoświadomości Kościoła, czyli przedstawienie zasadniczych elementów nauki o Kościele;
- obudzenie świadomości naszego bycia Kościołem, świadomości stanowienia „my” Kościoła;
- przybliżenie znaczenia synodalności Kościoła i jej realizacji.
Powyższe cele powinny być realizowane po pierwsze przez przepowiadanie słowa Bożego, liturgię i katechezę. Zachęcamy duszpasterzy, aby tegoroczne rekolekcje adwentowe i wielkopostne były poświęcone tematyce Kościoła oraz, by wspomniane wyżej cele, były treścią homilii głoszonych podczas liturgii w kościołach parafialnych i kaplicach. Zeszyt homiletyczny zawiera wiele propozycji homilii w temacie Kościoła na poszczególne okresy roku liturgicznego, które mogą inspirować kaznodziejstwo parafialne.
Codzienność życia Kościoła dyktuje nam wiele intencji modlitewnych: o pokój na świecie, o świętość małżeństw i rodzin, o katolickie wychowanie dzieci i młodzieży, o nowe powołania i za powołanych do służby w Kościele, za tych, którzy tracą wiarę i odchodzą z Kościoła. Zachęcamy duszpasterzy i głoszących rekolekcje, aby te intencje były obecne podczas organizowanych adoracji i nabożeństw. Jedną z propozycji, kierowanych przez diecezjalne Stowarzyszenie Żywy Różaniec, jest zorganizowanie adoracji Najświętszego Sakramentu i modlitwy różańcowej w powyższych intencjach. Warto włączyć w to dzieło Koła Różańcowe istniejące w parafii.
„Przestrzenią poznawania Kościoła oraz umacniania wiary w jego nadprzyrodzone posłannictwo” jest liturgia. Zeszyt liturgiczny zawiera adoracje, modlitewne czuwania, nabożeństwa i komentarze liturgiczne na różne wydarzenia roku liturgicznego. Wiele z nich dotyczy wydarzeń łączących się z powstaniem i rozwojem Kościoła. Wśród propozycji znajdziemy:
- nabożeństwa związane z rocznicą poświęcenia kościoła katedralnego i parafialnego,
- nabożeństwo posłania animatorów wspólnot parafialnych,
- nabożeństwo dla małżeństw i rodzin w święto Świętej Rodziny,
- Dzień Chorego w parafii,
- adoracja przy grobie Pańskim,
- Wigilia Zesłania Ducha Świętego,
- komentarze do Ewangelii podczas procesji Bożego Ciała,
- nabożeństwo akcentujące wdzięczność za dar Kościoła w XI niedzielę zwykłą,
- nabożeństwo dziękczynne za udzielony sakrament bierzmowania,
- nabożeństwa na uroczystość Chrystusa Króla.
Zeszyt katechetyczny zawiera propozycje katechez dla członków Parafialnych Rad Duszpasterskich, dla rodziców kandydatów do bierzmowania oraz dla dorosłych. Niewątpliwie katecheza parafialna, zwłaszcza organizowana dla dorosłych, jest pilnym wyzwaniem duszpasterstwa parafialnego. Jest ona doskonałym narzędziem na najbliższy rok duszpasterski w realizacji uświadamiania wiernym prawdy o Kościele. Wśród wielu okazji do głoszenia katechezy dorosłych, jak misje, rekolekcje, dni skupienia, warto pomyśleć o wprowadzeniu do niedzielnej służby Bożej krótkie katechezy głoszone przed Mszą św. Co do treści można posłużyć się Katechizmem Kościoła katolickiego, wydawnictwem diecezji płockiej Katechizm płocki oraz propozycjami zawartymi w Zeszycie katechetycznym. Wśród propozycji są także krótkie katechezy poświęcone Kościołowi do rozważań dla rodzin. Są one dostępne na stronie internetowej diecezji.
Zeszyt maryjny, który zwraca uwagę na Maryję Matkę Kościoła, ma pomóc duszpasterzom i wiernym zanurzyć się w tajemnicę Kościoła i doświadczać jej na co dzień. W pierwszej części tego zeszytu mamy do dyspozycji szkice homilii na maryjne dni w roku liturgicznym. Druga część zawiera konferencje, przeznaczone szczególnie dla ruchów i grup apostolskich. Trzecia i czwarta część zawiera rozważania modlitwy różańcowej i Drogi Krzyżowej. Ponadto do wykorzystania duszpasterskiego zamieszczono przemówienie św. Pawła VI, w którym papież ogłosił Maryję Matką Kościoła oraz list Episkopatu Polski wprowadzający w Polsce Święto Maryi Matki Kościoła.
Zachęcamy duszpasterzy i świeckich liderów grup i wspólnot kościelnych do zapoznania się z materiałami duszpasterskimi na nowy rok liturgiczny 2022/2023. Są one dostępne w formie książkowej w parafiach oraz w formie elektronicznej na stronie internetowej diecezji łomżyńskiej. Zachęcamy do śledzenia na bieżąco zakładki Wierzę w Kościół Chrystusowy. Program duszpasterski Kościoła w Polsce na rok 2022/2023, znajdującej się na głównej stronie diecezji. Będą się tam systematycznie pojawiać materiały formacyjne do wykorzystania w duszpasterstwie parafii oraz ruchów i wspólnot.
Ks. Paweł Nocko
PRZEWODNICZĄCY
WYDZIAŁU DUSZPASTERSTWA OGÓLNEGO
KATECHEZY DLA RODZIN:
LISTOPAD 2022 - Po co Kościół?
I niedziela adwentu - Czym jest Kościół?
GRUDZIEŃ 2022 - Po co Kościół?
II niedziela adwentu - W Kościele uczę się kochać
III niedziela adwentu - W Kościele lepiej poznaję siebie
IV niedziela adwentu - W Kościele nikt nie jest sam
Uroczystość Narodzenia Pańskiego - W Kościele otrzymuję życie
STYCZEŃ 2023 - Budowanie Kościoła
Święto Chrztu Pańskiego - Boży plan budowania Kościoła
II niedziela zwykła - Duch Święty działa w Kościele
III niedziela zwykła - Buduję Kościół w każdej chwili życia
IV niedziela zwykła - Moja rodzina staje się Kościołem domowym
LUTY 2023 - Potrzeba wiary w Kościół
V niedziela zwykła - To my jesteśmy Kościołem
VI niedziela zwykła - Wiara w Kościół - wiarą w Boga
VII niedziela zwykła - Śmieci bywają brudne...
I niedziela Wielkiego Postu - Wolność i zaufania
Jego Ekscelencji Księdzu Biskupowi Januszowi Stepnowskiemu, Pasterzowi Kościoła Łomżyńskiego
z okazji święta patronalnego
jako wspólnota diecezjalna składamy serdeczne życzenia:
Bóg, który z miłością powołał Księdza Biskupa do posługi pasterskiej,
niech swą łaską błogosławieństwa
wspiera w codziennej posłudze głoszenia słowa Bożego, sprawowania sakramentów,
niesienia łaski i pokoju wspólnocie diecezjalnej oraz prowadzenia wiernych do zbawienia.
Maryja – Królowa Apostołów i Matka Pięknej Miłości,
niech będzie księdzu biskupowi pomocą i obroną.
STANOWISKO
RADY STAŁEJ KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI
WOBEC DZIAŁAŃ JANA PAWŁA II
ODNOSZĄCYCH SIĘ DO PRZESTĘPSTW SEKSUALNYCH WOBEC MAŁOLETNICH
W przestrzeni publicznej coraz częściej słyszymy pytania o postawę Jana Pawła II wobec dramatu wykorzystywania seksualnego osób małoletnich i bezbronnych przez duchownych, a także o sposób reagowania na tego rodzaju przestępstwa podczas jego pontyfikatu. Coraz głośniej stawiana jest teza, że Papież nie podchodził właściwie do tego rodzaju czynów i niewiele robił, aby ten problem rozwiązać, a nawet go ukrywał. Wydaje się, że panuje swego rodzaju moda na formułowanie tego typu opinii. Wpisuje się to w próby podważenia autorytetu Jana Pawła II, a nawet zakwestionowania jego świętości, potwierdzonej w procesie beatyfikacyjnym i kanonizacyjnym. W konsekwencji stanowi to usiłowanie pomniejszenia znaczenia tego wyjątkowego pontyfikatu dla Kościoła, świata, kultury i człowieka.
Medialny atak na św. Jana Pawła II i jego pontyfikat znajduje także swoją przyczynę w nastawieniu do jego nauczania, wyrażonego chociażby w takich encyklikach, jak Redemptor hominis czy Veritatis splendor, a także w głoszonej przez niego teologii ciała, co nie odpowiada współczesnym ideologiom propagującym hedonizm, relatywizm i nihilizm moralny.
W tej sytuacji uczciwe szukanie prawdy i dawanie jej świadectwa jest obowiązkiem każdego prawego sumienia. Spojrzenie na działania Jana Pawła II powinno uwzględniać kontekst historyczny i ówczesny stan wiedzy, a także uwarunkowania, w jakich on żył. Były one naznaczone przede wszystkim następstwami rewolucji kulturowej 1968 roku, odrzucającej obiektywne kryteria moralności i osobowej odpowiedzialności. Powszechnie głoszono, zwłaszcza w środowiskach uniwersyteckich Zachodu, że wszystko ma tę samą wartość i że, w konsekwencji, nie istnieje odtąd żadna różnica między dobrem i złem, prawdą i fałszem, pięknem i brzydotą. Obecnie pojawiają się nowe ideologie, które są spuścizną rewolucji 1968 roku. Podważają one chrześcijańską antropologię, której podstawową prawdą jest stworzenie człowieka przez Boga, jako kobietę i mężczyznę, na Jego obraz i podobieństwo. W sposób oczywisty walka z chrześcijańską wizją człowieka łączy się z próbami podważania wielkiego autorytetu, jakim na całym świecie cieszy się św. Jan Paweł II, który z ogromną mocą głosił tę wizję na wszystkich współczesnych mu areopagach.
Starając się zrozumieć podejście Jana Pawła II do problemu wykorzystywania seksualnego małoletnich, pragniemy pokazać konsekwentnie podejmowane przez niego działania.
1. Już w początkach pontyfikatu w wprowadzonym przez Jana Pawła II w 1983 roku nowym „Kodeksie Prawa Kanonicznego” jednoznacznie zobligowano przełożonych kościelnych do karania sprawiedliwą karą członków kleru, będących sprawcami wykorzystania seksualnego małoletnich, nie wyłączając wydalenia ich ze stanu duchownego.
W 1992 roku Jan Paweł II ogłosił „Katechizm Kościoła Katolickiego”, który w artykule 2389 stwierdza, że „nadużycia seksualne popełniane przez dorosłych na dzieciach lub młodzieży powierzonych ich opiece” są grzechem, będącym „jednocześnie gorszącym zamachem na integralność fizyczną i moralną młodych, którzy będą nosić jego piętno przez całe życie, oraz pogwałceniem odpowiedzialności wychowawczej”.
2. Prawdopodobnie pierwszy poważny sygnał o przestępstwach seksualnych popełnianych przez duchownych na szkodę osób małoletnich dotarł do Jana Pawła II z Kościoła w Stanach Zjednoczonych w 1985 roku za pośrednictwem nuncjusza apostolskiego w Waszyngtonie. Była to analiza dotycząca nieskuteczności dotychczasowych działań Kościoła w USA wobec sprawców wspomnianych przestępstw. O rzeczywistej skali tego zjawiska nie miano jednak wtedy pełnego wyobrażenia.
3. Podczas wizyty ad limina episkopatu USA w 1993 roku Jan Paweł II zauważył, że biskupi nie byli jednomyślni w stosowaniu prawa karnego w odniesieniu do przestępstw seksualnych popełnianych przez duchownych. Dominowała tendencja do minimalizowania znaczenia prawa karnego w życiu wspólnoty kościelnej, a istniejące narzędzia prawne często nie były stosowane. Nie uświadamiano sobie również tego, jak głębokie i szkodliwe dla psychiki ofiar mogą być skutki tych przestępstw. W tym samym bowiem czasie w skali światowej rosły w siłę ruchy domagające się legalizacji pedofilii.
Po tej wizycie w liście do biskupów amerykańskich Jan Paweł II napisał: „kanoniczne kary, które są przewidziane za niektóre przestępstwa i wyrażają społeczną dezaprobatę wobec zła, są w pełni uzasadnione. Pomagają one zachować wyraźne rozróżnienie między dobrem a złem, przyczyniają się do moralnego zachowania, a także tworzą właściwą świadomość wagi popełnionego zła”.
W drugiej części tego listu Jan Paweł II przestrzegał przed traktowaniem zła moralnego jako okazji do sensacji. „Zło rzeczywiście może być sensacyjne, ale sensacyjność wokół niego jest zawsze niebezpieczna dla moralności” – pisał. Możliwe, że ten sposób myślenia Papieża był pewną konsekwencją wynikającą z jego polskich bolesnych doświadczeń, gdy pod rządami komunistów mass media były niejako urzędowo wrogie wobec Kościoła i częstokroć pojawiające się w niej informacje były po prostu kłamstwami i oszczerstwami. Postawa nieufności i niedowierzania wobec pojawiających się zarzutów dotyczących duchownych była zatem w dużej mierze uzasadniona, tym bardziej że w systemie komunistycznym były one często sposobem dyskredytowania pozycji i działania Kościoła oraz okazją do werbowania współpracowników spośród duchowieństwa.
4. Wydaje się, że w okresie od połowy lat osiemdziesiątych do połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku skandal wykorzystania seksualnego rysował się dla Jana Pawła II głównie jako problem Kościoła w Stanach Zjednoczonych i w krajach anglosaskich. Dlatego w 1994 roku wydał on indult dla Kościoła w USA, którego celem było zapewnienie większej ochrony dzieci i młodzieży poprzez uzgodnienie przepisów kościelnych z prawem amerykańskim. Dokument ten podniósł wiek ochrony osób małoletnich z 16 do 18 lat i wydłużył okres przedawnienia przestępstw wykorzystania seksualnego małoletnich do 10 lat od ukończenia 18. roku życia przez osobę skrzywdzoną. Dwa lata później, w 1996 roku, Papież wydał podobny indult dla Kościoła w Irlandii, skąd również zaczęły napływać informacje o przestępstwach seksualnych popełnionych przez duchownych.
Świadomość Papieża dotycząca skali i skutków tych przestępstw wzrastała zatem wraz z upływem lat. Stawało się dla niego coraz bardziej jasne, że biskupi i wyżsi przełożeni zakonni nie podejmowali adekwatnych i przewidzianych prawem działań oraz że nie radzili sobie z ich stosowaniem.
5. Dlatego, pomimo posoborowych tendencji decentralizacyjnych, w 2001 roku Jan Paweł II wydał dokument Sacramentorum sanctitatis tutela dla całego Kościoła. Dziecko zostało w nim ukazane jako jeden z największych skarbów, który za wszelką cenę należy chronić. Krzywda wyrządzona dziecku w sferze seksualnej została uznana za jedno z najcięższych przestępstw kościelnych i zrównana z profanacją Najświętszego Sakramentu czy złamaniem tajemnicy spowiedzi. Aby uniknąć bagatelizowania tych przestępstw w ramach Kościołów lokalnych, Papież na mocy tego dokumentu ustanowił jurysdykcję Stolicy Apostolskiej nad wszystkimi przypadkami wykorzystania seksualnego małoletnich od momentu uprawdopodobnienia się przestępstwa i nakazał jego zgłoszenie do Kongregacji Nauki Wiary. Odtąd postępowania karne prowadzone w tych sprawach zostały zarezerwowane Stolicy Apostolskiej i po dzień dzisiejszy pozostają pod jej ścisłą kontrolą. Decyzja ta pokazała, że Jan Paweł II zdał sobie sprawę ze skali i globalnego charakteru kryzysu spowodowanego wykorzystaniem seksualnym dzieci i młodzieży. Ta zmiana w stosowaniu i egzekwowaniu prawa była prawdziwie bezprecedensowa. Z perspektywy czasu widać, że okazała się ona punktem przełomowym w walce Kościoła z przestępstwami seksualnymi we własnych szeregach. W ślad za tymi decyzjami Jana Pawła II Stolica Apostolska zobowiązała wszystkie Episkopaty do wprowadzenia szczegółowych norm postępowania w takich przypadkach, przy równoczesnym respektowaniu prawa świeckiego.
6. Przejawem wzrastającej świadomości Papieża było jego przemówienie do kardynałów amerykańskich w kwietniu 2002 roku podczas spotkania, które było bezpośrednim następstwem fali ujawnień przestępstw wobec dzieci i małoletnich dokonanych przez osoby duchowne, sprowokowanej przez serię artykułów zamieszczonych w dzienniku „Boston Globe”. Dokonując diagnozy kryzysu, Jan Paweł II wskazał na ból osób zranionych przestępstwem. Ofiary nadużyć oraz ich rodziny zapewnił o „swojej głębokiej solidarności i trosce”. Zaznaczył przy tym, że zmierzenie się z tymi bolesnymi skutkami musi odmienić Kościół i uczynić go bardziej świętym. Podkreślił też, że kto krzywdzi młodych, jest tej świętości zaprzeczeniem i że „w kapłaństwie i życiu zakonnym nie ma miejsca dla tych, którzy krzywdziliby małoletnich”. Za istotną część problemu uznał też fakt, że „wielu czuje się zranionych sposobem podejścia hierarchów do tych przestępstw” oraz ich „decyzjami, które w skutkach okazały się błędne”. Podana przez Papieża diagnoza kryzysu jest zatem jasna, a kierunek działań, które mają uzdrowić sytuację – jednoznaczny.
7. Z przedstawionych działań Jana Pawła II wobec ujawniającego się coraz wyraźniej kryzysu wyłania się obraz Pasterza, który odważnie i zdecydowanie pragnął się z nim zmierzyć, będąc równocześnie świadomy, że kryzys ten może zagrozić zdolności Kościoła do właściwego pełnienia jego misji w świecie. Papież doszedł do wniosku, że tylko „Kościół, stawiający czoła problemowi wykorzystywania z jasnością i determinacją” może również pomóc społeczeństwu przeciwstawić się pladze przestępstw seksualnych wobec małoletnich i bezbronnych. Widząc, że wobec tego problemu punktowe odpowiedzi nie są wystarczającym rozwiązaniem, w 2001 roku Papież podjął decydujący krok i zmienił prawo, które stało się narzędziem dla całego Kościoła. Tą zmianą uruchomił proces oczyszczania Kościoła, kontynuowany przez jego następców: papieży Benedykta XVI i Franciszka.
Usiłując dzisiaj zrozumieć ówczesną sytuację, trzeba też uwzględnić dominującą wtedy także w Kościele mentalność dyskrecji. Jeśli więc nawet podejmowano jakieś działania, to jednocześnie panował lęk i opór przed ich transparentnym komunikowaniem.
Ponadto lektura raportu Stolicy Apostolskiej dotyczącego byłego kard. Theodora McCarricka każe stawiać pytania o to, w jakim stopniu Jan Paweł II był rzetelnie informowany przez powołane do tego organy, a w jakim stopniu pewne decyzje były podejmowane bez jego wiedzy na innych szczeblach władzy, zgodnie z kompetencjami. W każdym razie raport nt. McCarrica nie pokazuje jakiegokolwiek „tuszowania” czy „zamiatania pod dywan” przez Jana Pawła II przestępstw seksualnych, których dopuścili się duchowni.
Próba zrozumienia postawy i działań świętego Jana Pawła II może być dla nas szansą na uświadomienie sobie, że działanie Boże przechodzi przez zwykłe – uwarunkowane kontekstem dziejowym i osobistą historią – człowieczeństwo. Jest także dla nas drogą do głębszego zrozumienia świętości, która polega na heroicznym przeżywaniu wiary, nadziei i miłości. Papież wielką wrażliwością otaczał każdego człowieka, o czym świadczy jego życie i nauczanie. Ogłoszenie przez Kościół świętości człowieka nie jest stwierdzeniem jego bezgrzeszności, a tym bardziej bezbłędności, lecz uznaniem świadectwa jego więzi z Chrystusem, mimo i na przekór ludzkim ograniczeniom i uwarunkowaniom.
Bezspornym faktem jest, że Jan Paweł II był papieżem, który zgodnie z nabywaną wiedzą podjął zdecydowaną walkę z przypadkami wykorzystywania seksualnego dzieci i małoletnich przez niektórych duchownych oraz wprowadził obowiązujące w całym Kościele normy rozliczania tego typu przestępstw, podkreślając, że w „stanie kapłańskim i życiu zakonnym nie ma miejsca dla tych, którzy krzywdziliby młodych”. Rozpoczął jakże ważny i kontynuowany do dziś proces oczyszczenia Kościoła w tej sferze.
Jasna Góra, 14 listopada 2022 roku
W ostatnią niedzielę października biskup Janusz Stepnowski poświęcił nowy ołtarz w kościele parafialnym pw. św. Anny w Jelonkach.
Ołtarz wykonany ze szlachetnego kamienia został uroczyście poświęcony podczas specjalnego obrzędu - biskup odmówił modlitwę poświęcenia, a następnie namaścił mensę ołtarza olejem krzyżma, na której następnie spalone zostało kadzidło. Po okadzeniu ołtarza, okryto go obrusem i przyozdobiono kwiatami. Po zapaleniu świec nastąpiła centralna część obrzędu, mianowicie liturgia eucharystyczna, gdyż to przede wszystkim sprawowanie ofiary Mszy świętej uświęca ołtarz.
Zapraszamy do obejrzenia fotogalerii z uroczystości na stronie diecezjalnego Radia Nadzieja.
W niedzielę 18 września w Radulach odbyło się poświęcenie (konsekracja) kościoła i ołtarza. Uroczystościom przewodniczył ks. bp. Janusz Stepnowski. Wydarzenia te zbiegały się z odpustem parafialnym ku czci Matki Bożej Królowej Męczenników i 35-lecie erygowania parafii.
Jak mówił ks. proboszcz Arkadiusz - ”Wszystko zaczęło się w roku 1980. Wtedy to mieszkańcy Radul wystąpili do władz kościelnych i państwowych z prośbą o pozwolenie na budowę kaplicy dojazdowej. Po długich poszukiwaniach odpowiedniego terenu i działki blisko szkoły, plac pod budowę ofiarowali: Grażyna Sadowska, Marian Hrynaszewski i Bogusław Janucik. Rozpoczęła się nowa era w dziejach naszej społeczności, najpierw wsi Radule a potem okolicznych wsi. W październiku 1981 roku, w nocy, w szczerym polu postawiono ogromny krzyż. Budowę kaplicy (bo takie były pierwotne plany). Władze kościelne powierzyły ks. Piotrowi Zabielskiemu. Jesienią 1981 rozpoczęto budowę drewnianej kaplicy, która była już gotowa w kwietniu 1982 roku i służyła do 1986 roku. Odprawiano Msze św., nabożeństwa, nauczano religii. W drewnianej kaplicy odbyła się pierwsza pasterka 25 grudnia 1983 roku, podjęto też starania o budowę kościoła.
Wiosną 1982 roku do budowy kościoła i tworzenia parafii przystąpiły cztery wioski: Radule, Leśniki, Pajewo i Rzędziany. Rosły mury kościoła, z dnia na dzień rosły też wydatki. Ofiary były zbierane wszędzie, gdzie było możliwe, wiele w USA. Prace trwały ciągle. W styczniu 1986 ks. Zabielski razem z bratem przywieźli własnym transportem zabytkowe organy z Wiednia. Wczesną wiosną 1986 roku wznowiono prace przy budowie wieży. Wznoszono ją warstwami po 2,5 m. wysokości. 24 maja 1986 zakończono jej budowę. 1 listopada 1987 erygowano parafię. Kościół w Radulach ma wymiary: długość 42,5 m., szerokość 38,5 m., wysokość sklepienia 19 m., wysokość wieży 32 m. Pierwszym proboszczem parafii był ks. Piotr Zabielski, który spoczywa na miejscowym cmentarzu, kolejnym ks. Janusz Kubrak (proboszcz w latach 1989-1993), następnym ks. Zdzisław Godlewski (od 1993 do 2020), jestem 4 proboszczem parafii Radule. Z parafii pochodzą 4 księża zakonni. Obecnie parafia liczy 550 osób - 140 rodzin” – wspomina ks. Ryłka.
W uroczystościach wzięli udział m.in. księża z Kurii Łomżyńskiej, Seminarium, Radia Nadzieja, Domu Księży Emerytów, kapłani pochodzącym z parafii, księża z dekanatu Kobylin na czele z ks. Dziekanem Markiem Dembińskim, koledzy kursowi ks. proboszcza, zaprzyjaźnieni kapłani, licznie zaproszeni goście, władze miasta Tykocin, Szkoły Podstawowej w Radulach, sołtysi, radni, parafianie i ich rodziny. Szczególne podziękowanie ks. Arkadiusz wyraził ks. kan. Zdzisławowi Godlewskiemu - swojemu poprzednikowi. Oprawę muzyczną uroczystości uświetnił występ Orkiestry Dętej z Tykocina.
Po Mszy można było podziwiać wystawę przygotowaną specjalnie na tą okoliczność z Portem Kultury w Tykocinie. Wszyscy po skończonych Uroczystościach otrzymali widokówkę ze zdjęciami z historii parafii. Razem z proboszczem wyjedziemy już w najbliższy piątek i sobotę na pielgrzymkę dziękczynną za konsekrację do Częstochowy, Gidle i grobu bł. ks. Jerzego Popiełuszki, którego relikwie zostały umieszczone w poświęconym ołtarzu.
WDZIĘCZNI PARAFIANIE
Relację z uroczystości można obejrzeć na stronie radionadzieja.pl
W niedzielę 11 września w Sanktuarium bł. Stefana Wyszyńskiego w Zuzeli odbyła sie podwójna uroczystość: dziękczynienie za beatyfikację bł. Stefana Wyszyńskiego oraz diecezjalne dziękczynienie za tegoroczne plony.
Biskup Janusz Stepnowski w zaproszeniu na tę uroczystość zaznaczył, że "od prawie roku w Kościele w Polsce dziękujemy Bogu za wyniesienie do chwały ołtarzy Stefana Kardynała Wyszyńskiego. W dzień beatyfikacji naszego Rodaka, 12 września 2021 roku, ustanowiłem w Zuzeli Sanktuarium poświęcone Prymasowi Tysiąclecia. Nasza diecezja dzięki Bożej Opatrzności cieszy się tym pięknym owocem ziemi Zuzeli, Andrzejewa i Łomży w osobie błogosławionego Stefana."
Najnowsze sanktuarium diecezjalne stało się miejscem dziękczynienia za dar naszego Rodaka - Prymasa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego. W Zuzeli zgromadzili się licznie przedstawiciele rolników z terenu diecezji, aby podziękować za błogosławieństwo Boże w trudzie codziennej pracy na roli. Cała wspólnota diecezjalna dziękowała natomiast Bogu za dar ofiarnej pracy rolników, dzięki której możemy cieszyć się bochenkiem chleba na naszych stołach.
Kustosz Sanktuarium ks. Jerzy Krysztopa na początku uroczystości powitał zgromadzonych pielgrzymów. Podkreślił, że ten dzień uroczysty jest okazją do dziękczynienia za plony, za beatyfikację kardynała Wyszyńskiego oraz za ustanowienie kościoła parafialnego w Zuzeli sanktuarium. Zuzela jest szczególnym miejscem, które od wielu lat pokazuje piękne życie prymasa Wyszyńskiego, który bardzo wiele dobrego uczynił dla naszej ojczyzny, Europy i świata. Dzisiaj jako święty orędownik może nas wspomóc w dziesiejszych trudnych czasach. Zachęcił pielgrzymów, aby zanieśli przesłanie bł. Stefana Wyszyńskiego do wszystkich miejsc codzienności: rodzin, miejsc pracy oraz do różnych naszych społeczności.
Pasterz naszej diecezji w homilii podziękował pielgrzymom za przybycie na diecezjalne dziękczynienie pomimo deszczowej aury, która jednocześnie jest darem, o który wiele czasu modliliśmy się. Kaznodzieja zauważył, że kościół parafialny w Zuzeli był budowany w czasie dzieciństwa Stefana Wyszyńskiego. Stał się miejscem wzrostu jego wiary, gdzie dojrzewało jego powołanie. Jako dziecko młody Wyszyński widział ciężką pracę rolników. Biskup Janusz podkreślił, że dzisiejsza praca rolnika jest wymagająca. Rolnik w dzisiejszych czasach, a szczególnie hodowca, wakacji nie ma. Dzień dożynek diecezjalnych jest wielką wdzięcznością całej diecezji za pracę rolników. Uświadamiamy sobie, że żyjemy na naszej ziemi dzięki ich ciężkiej pracy.
Kaznodzieja zauważył, że słowo Boże ukazuje Izraelitów, którzy są syci i czują się bogaci. Gdy człowiek jest syty i ma dużo czasu, dochodzi do wniosku, że Bóg jest mu niepotrzebny. Czynili tak Izraelici, którzy wykonali sobie bożka ze złota. W dzisiejszych czasach, gdy do naszych domów nieraz zapukał wielki dostatek, człowiek Boga, któremu kiedyś zaufał, stara się przekształcić niczym plastelinę według własnego pragnienia. Nieraz współczesny człowiek zastępuje plejadę przykazań Bożych i kościelnych osobiście stworzonym bożkiem. Zdarza się, że i my czasami się gubimy. Zauważają to rodzice, którzy wiele wysiłku wkładają w wychowanie dzieci i widzą później, jak oni się gubią; brakuje im wartości i brakuje im Boga.
O naturze człowieka mówi ewangeliczna przypowieść o zagubionej owcy. W czasach błogosławionego Prymasa zapewne na łąkach zuzelskich były owce. Dzisiaj owce znikają z perspektywy życia rolnika. Naturą owcy, jak zauważył biskup Janusz, jest to, że ma bardzo słaby wzrok. I bardzo łatwo może się zgubić. Idzie zazwyczaj za pierwszą owcą, a kiedy ją zgubi, idzie za soczystą kępą trawy. W dzisiejszej przypowieści to pasterz gubi owce. Chrystus czuje się winny, że On tę owcę zgubił i stara się ją odnaleźć. Zostawia stado, by znaleźć tę zagubioną. My nieraz możemy się zagubić i zapominamy o tym, że gdy my gubimy Chrystusa, On nas szuka. Gdy to zrozumiemy, łatwiej jest nam Go odnaleźć w naszym życiu.
Na zakończenie homilii pasterz diecezji podziękował za obecność delegacjom z diecezji za podjęcie pielgrzymki wiary. Zaprosił uczestników, aby wracać do Zuzeli, gdzie Prymas Wyszyński nauczył się życia i chrześcijaństwa, gdzie widział jak ciężka i odpowiedzialna jest praca rolnika.
GALERIA z uroczystości dostępna na stronie radionadzieja.pl